लोणी म्हसोबा महाराज यात्रा : हगाम्यात अटीतटीचे रोमांचक सामने ; गावकऱ्यांचा प्रचंड उत्साह

लोणी श्री म्हसोबा महाराज यात्रा : हगाम्यात अटीतटीचे रोमांचक सामने ; गावकऱ्यांचा प्रचंड उत्साह 

 लोणी  ( प्रतिनिधी ) ज्ञानेश्वर साबळे

 लोणी गावातील श्री म्हसोबा महाराज यात्रेनिमित्त दरवर्षीप्रमाणे यंदाही पार पडलेल्या हगाम्याच्या सामन्यांना गावकऱ्यांनी तसेच परिसरातील भाविकांनी उत्स्फूर्त प्रतिसाद दिला. गेल्या काही वर्षांत हगामे पाहण्यासाठी जमणारी गर्दी वाढतच असून, यंदा तर मैदानावर अक्षरशः प्रेक्षकांची तोबा गर्दी पाहायला मिळाली.

 परंपरा, थरार, सामन्यांची अटीतटीची चुरस आणि खेळाडूंचा उत्साह यामुळे हगाम्याच्या या स्पर्धेला विशेष रंगत आली होती. श्री म्हसोबा महाराजांची यात्रा ही लोणी गावाच्या सांस्कृतिक परंपरेचा मुख्य आधार आहे. यात्रेच्या विविध धार्मिक कार्यक्रमांबरोबरच खेळ, शर्यती, कुस्ती आणि हगाम्याचे सामने ही आकर्षणांची मुख्य शिल्पे मानली जातात. विशेष म्हणजे हगाम्याचा खेळ हा केवळ मनोरंजनापुरता मर्यादित नसून, तो गावकऱ्यांच्या परंपरेतील शौर्य, ताकद आणि कौशल्य यांचे दर्शन घडवतो. त्यामुळे यात्रेनिमित्त भरवला जाणारा हा खेळ सर्व वयोगटातील लोकांसाठी आकर्षणाचा केंद्रबिंदू ठरतो.

यंदाच्या हगाम्यात अनेक बाहेर गावातील खेळाडूंनीही सहभाग घेतला. त्यामुळे स्पर्धेला अधिक धार आली. दुपार पासूनच प्रेक्षकांनी मैदानावर हजेरी लावली होती. सामना सुरू होताच खेळाडूंच्या हालचाली, टॅकल, बचाव, चपळाई आणि ताकदीचे प्रदर्शन पाहून प्रेक्षकांच्या आरोळ्यांनी मैदान दणाणून गेले. अटीतटीचे सामने झाल्याने प्रेक्षक एक क्षणभरही डोळे झाकणार नाहीत अशा उत्साहात सामन्यांचा आनंद घेत होते.

पहिल्या फेरीपासूनच स्पर्धकांची झुंज रोमांचक होती. काही सामन्यांत खेळाडूंच्या कडव्या चुरशीमुळे निर्णय शेवटच्या क्षणी झाले. एका बाजूला ताकदवान प्रतिस्पर्धी आणि दुसऱ्या बाजूला चपळाईवर भर देणारे नवखे खेळाडू यांच्यातील संघर्ष विशेष आकर्षण ठरला. अनेक वेळा प्रेक्षकांकडून “वाह!”, “शाब्बास!”, “अरे थांब!” अशा आरोळ्या उमटत होत्या. स्थानिक तरुणांनी आपली ताकद आणि कौशल्य दाखवत बाहेर गावातील खेळाडूंना जोरदार टक्कर दिली.

स्पर्धेत काही क्षण असेही आले की खेळाडूंच्या तडाख्यातून जमिनीवरचा लाल मातीचा सुगंध हवेत दरवळू लागला आणि उपस्थित सर्वांच्या अंगावर रोमांच उभे राहिले. वयस्क खेळाडूंनीही दमदार खेळ करून तरुणांना कठीण आव्हान दिले. या खेळात जिद्द, कणखरपणा आणि तीव्र शारीरिक क्षमता या तिन्हींचा कस लागतो. त्यामुळे प्रत्येक खेळाडू मैदानावर उतरतानाच आपली प्रतिष्ठा आणि गावाचा मान दोन्ही जपण्याचा प्रयत्न करत होता.

यात्रा कमिटीच्या वतीने उत्कृष्ट व्यवस्थापन करण्यात आले होते. मैदानाची योग्य साफसफाई, सुरक्षेची व्यवस्था, प्रेक्षकांसाठी बसण्याची सोय, पाण्याची सुविधा तसेच वैद्यकीय पथकाची तयारी यामुळे कार्यक्रम सुरळीत आणि सुरक्षित पार पडला. गावातील सामाजिक बांधिलकी जाणणाऱ्या युवक मंडळांनी शिस्त आणि नियंत्रण यात महत्त्वाची भूमिका बजावली.

श्री म्हसोबा महाराज यात्रेनिमित्त दरवर्षी हगाम्याच्या स्पर्धा होत असल्या तरी यंदाची स्पर्धा विशेष गाजली. कारण सामन्यांमधील खुलेपणा आणि ताणतणावाने ग्रामस्थांना जुन्या पारंपरिक हगाम्यांचे दिवस आठवले. अनेक वयोवृद्धांनी “अरे, आम्हीही अशाच मैदानात खेळत होतो” म्हणत आठवणींना उजाळा दिला.

सामन्यांच्या अखेरीस विजेत्यांचा सत्कार करण्यात आला. तरुण खेळाडूंनी यात्रेच्या परंपरेला जपत पुढील वर्षी आणखी दमदार खेळ दाखवण्याचा संकल्प केला. 

एकूणच, लोणी श्री म्हसोबा महाराज यात्रेनिमित्त झालेल्या हगाम्याच्या खेळाने परंपरा, थरार आणि उत्साह यांचा सुंदर संगम घडवला. गावकऱ्यांचा आणि भाविकांचा सहभाग पाहून यात्रेची ओळख अधिक बळकट होत असल्याचे स्पष्ट झाले. परंपरेची जोड आणि आधुनिक व्यवस्थापन यांचा उत्तम मिलाफ झाल्यामुळे संपूर्ण कार्यक्रम अविस्मरणीय ठरला.